RANKING SAMORZĄDÓW 2014
Wyniki rankingu 2014
Samorządy w Polsce działają w różnych uwarunkowaniach. Zupełnie inna jest struktura dochodów i zadania miast oraz gmin wiejskich. Inne są też wyzwania edukacyjne. Z jednej strony w większych jednostkach samorządowych wyzwaniem jest zarządzanie siecią placówek oświatowych i stworzenie dogodnych warunków nauczania dla większej liczby uczniów. W mniejszych gminach wyzwaniem jest niewielka liczba uczniów i skrócenie czasu dowozu uczniów. Z tego względu porównania jakości edukacji między jednostkami samorządu terytorialnego mają sens jedynie między gminami podobnej wielkości. Poniżej prezentujemy wyniki osobno dla gmin z mniej niż 20 tys. mieszkańców, dla gmin z 20 do 100 tys. mieszkańców oraz dla miast ze 100 tys. mieszkańców lub większych.
Samorządy podobnej wielkości mogą też funkcjonować w zupełnie innym środowisku społeczno-ekonomicznych. Gminy gdzie bezrobocie jest niskie a dochody ludności wysokie to często też gminy gdzie rodzice uczniów posiadają wyższe wykształcenie czy też silniej wspierają edukację swoich dzieci. W gminach takich znacznie łatwiej jest uzyskać wysokie wyniki egzaminów zewnętrznych czy zachęcić rodziców do posyłania dzieci do przedszkoli. Z tego względu w każdej kategorii wielkości gmin prezentujemy też osobno wyniki dla samorządów o stopie bezrobocia wyższej niż przeciętna a także dochodach własnych w przeliczeniu na mieszkańca poniżej średniej.
Najlepsze gminy poniżej 20 tys. mieszkańców
Najmniejsze gminy w Polsce to zarówno liderzy jak i outsiderzy naszego rankingu. Pokazuje to, że w niewielkiej gminie, gdzie zazwyczaj jest jedno gimnazjum i jedna większa lub kilka małych szkół podstawowych, można osiągnąć sukces o ile współpraca między władzami gminy i szkołą układa się dobrze a w szkole pracuje grupa oddanych pedagogów. Takie są z pewnością gminy-liderzy naszego rankingu. Świetnie wykorzystują to, że pracują z małą grupą uczniów i mają łatwiejszy kontakt z rodzicami. W samorządach tych problemy rozwiązuje się wspólnie widząc w szkołach najważniejsze miejsce lokalnej aktywności. Z drugiej strony w wielu małych gminach często brakuje motywacji lub pomysłu jak podnosić jakość nauczania. Brakuje liderów lub woli przełamania lokalnych konfliktów. Te małe gminy zajmują ostatnie miejsca rankingu.
Wśród trzech pierwszych gmin w tej kategorii mamy jedną z najmniejszych gmin w Polsce (Młynarze), dynamiczną gminę z Małopolski (Jordanów), a także znaną podwarszawską miejscowość (Podkowa Leśna). Gminy te są bardzo różne i też odmienne są ich mocne i słabe strony. Wszystkie jednak traktują edukację jako priorytet, dbają o dobór i rozwój kadry nauczycielskiej, otwarcie dyskutują nad wynikami szkół i pracą z uczniami, a także motywują rodziców i uczniów wskazując, że od edukacji zależy ich przyszłość. Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę wyników tych gmin a poniżej źródła sukcesu wskazane przez nich samych.
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRYSTART | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
1 | Młynarze | 1 | 813 | 12 | 3 | 1,8 tys. | 14,40% | 1162 |
2 | Jordanów | 2 | 4 | 15 | 91 | 5,3 tys. | 7,20% | 1587 |
3 | Podkowa Leśna | 3 | 1 | 249 | 16 | 3,9 tys. | 3,20% | 4078 |
Najlepsze gminy poniżej 20 tys. mieszkańców z ponadprzeciętnym bezrobociem i dochodami poniżej średniej
Wśród mieszkańców małych gmin w Polsce wielu jest bezrobotnych lub ich dochody należą do najniższych w kraju. Przekłada się to na możliwości samorządu a także na wyzwania jakie stoją przed nauczycielami w tych szkołach. Można jednak wskazać w grupie małych gmin gdzie bezrobocie jest powyżej przeciętnej a dochody niższe niż średnia takie samorządy gdzie dostępność edukacji przedszkolnej i osiągnięcia uczniów budzą respekt. Poniżej wskazano trzy takie gminy, które choć niewielkie i mało zamożne to pokazują, że także w wymagających warunkach można zadbać o wysoką jakość edukacji.
Ranking dla gmin poniżej 20 tys. mieszkańców z ponadprzeciętnym bezrobociem i dochodami poniżej średniej
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRYSTART | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
1 | Młynarze | 1 | 813 | 12 | 3 | 1,8 tys. | 14,40% | 1162 |
2 | Dobre | 5 | 73 | 7 | 75 | 5,5 | 18,70% | 1007 |
3 | Haczów | 8 | 27 | 89 | 23 | 9,3 | 15,70% | 764 |
Pierwszą z tych gmin są ponownie Młynarze co dobitnie pokazuje, że nie tylko najbogatsze gminy mogą osiągać najwyższą jakość edukacji. Kolejne są dwie gminy wiejskie: Dobre z województwa kujawsko-pomorskiego oraz Haczów z województwa podkarpackiego. Obydwie te gminy mają bardzo wysoką pozycję we wszystkich kategoriach. Dbają zarówno o dobry start uczniów w edukacji przedszkolnej i szkolnej, a także o to żeby rozwijali się ponadprzeciętnie w gimnazjach. Są to jednocześnie gminy, które znacznie odstają od pozostałych z czołówki naszego rankingu pod względem wysokiej stopy bezrobocia i niskich dochodów własnych gminy. Pokazują, że nawet w trudnych warunkach można sprostać wyzwaniom i dbać o bardzo wysoką jakość kształcenia.
Najlepsze gminy powyżej 20 tys. i poniżej 100 tys. mieszkańców
W tych gminach wyzwania są już inne. Sieć szkolna jest znacznie większa a współpraca z mieszkańcami nie może ograniczać się do bezpośrednich spotkań. W tej kategorii zdecydowany prym wiodą gminy podwarszawskie: Lesznowola, Piaseczno i Ząbki.
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRYSTART | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Lesznowola | 6 | 5 | 41 | 132 | 22,2 tys. | 4,3% | 4633 |
2 | Piaseczno | 36 | 312 | 262 | 89 | 75,1 tys. | 4,8% | 2862 |
3 | Ząbki | 43 | 247 | 40 | 646 | 30,1 tys. | 5,0% | 2151 |
Wśród gmin średniej wielkości jest także sporo miejscowości borykających się z bezrobociem oraz niskimi dochodami. Wśród takich gmin liderami jakości edukacji są Świdnik, Andrychów oraz Wolbrom.
Ranking dla gmin od 20 do 100 tys. mieszkańców z niskimi dochodami i wysokim bezrobociem
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRY START | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Świdnik | 84 | 21 | 185 | 1369 | 40,4 tys. | 8,8% | 1543 |
2 | Andrychów | 130 | 359 | 501 | 244 | 43,9 tys. | 9,2% | 1194 |
3 | Wolbrom | 168 | 551 | 524 | 257 | 23,5 tys. | 9,1% | 1187 |
Najlepsze miasta powyżej 100 tys. mieszkańców
Niewątpliwie to duże miasta stoją przed największymi wyzwaniami pod względem organizacji i zarządzania oświatą. Tu liczy się przede wszystkim dobra strategia, efektywne wydatkowanie pieniędzy oraz tworzenie systemu zapewniania jakości kształcenia na większą skalę. W tej kategorii wielkości gmin liderami są Rzeszów, Warszawa oraz Opole.
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRYSTART | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Rzeszów | 282 | 571 | 670 | 411 | 181,7 tys. | 7,5% | 2285 |
2 | Warszawa | 323 | 1682 | 238 | 439 | 1716,1 tys. | 4,6% | 5279 |
3 | Opole | 330 | 498 | 585 | 659 | 121,4 tys. | 6,0% | 2808 |
Ranking dla miast pow. 100 tys. mieszkańców z wyższym niż średnia bezrobociem i niższymi niż przeciętna dochodami
Analiza wyników dużych miast wymaga głębszego zastanowienia ze względu na duże zróżnicowanie ich mieszkańców a także znaczną liczbę szkół, nauczycieli i uczniów. Na pewno w tym przypadku kluczem do sukcesu nie jest wysoka jakość nauczania w jednej czy dwóch placówkach. Ważnym elementem jest mądrze wdrażana strategia edukacyjna i konsekwentne wspieranie wszystkich szkół i uczniów. Warto przyjrzeć się bliżej liderom naszego rankingu, żeby zrozumieć jakie działania możliwe do powtórzenia gdzie indziej stoją za ich sukcesami.
MIEJSCE | GMINA | RANKING | DOBRYSTART | NIERÓWNOŚCI | POSTĘP | LUDNOŚĆ | BEZROBOCIE | DOCHODY |
1 | Rzeszów | 282 | 571 | 670 | 411 | 181,7 tys. | 7,50% | 2285 |
2 | Lublin | 703 | 657 | 1423 | 578 | 346,6 tys. | 7,60% | 2351 |
3 | Tarnów | 981 | 723 | 1533 | 966 | 112,9 tys. | 8,10% | 2143 |